Psycholodzy podpowiedzą, że umiejętność budowania w dorosłym życiu trwałych i głębokich relacji zależy od więzi z rodzicami począwszy od wczesnego dzieciństwa. Najważniejsza jest obecność rodziców i zapewnienie dziecku spełnienia podstawowej we wczesnym dzieciństwie potrzeby opieki i bezpieczeństwa. Trzeba podkreślić, że nie wystarczy samo bycie obecnym w pobliżu wychowanka. Chodzi bardziej o „bycie dla…”, o gesty wyrażające bliskość, a w późniejszym okresie o wspólne spędzanie czasu, zabawy i rozmowy.
Relacja rodziców z dziećmi podlega rozwojowi. Coraz częstszą trudnością obciążającą wychowanka, nieraz na całe życie, jest symbiotyczna więź z rodzicami, utrzymująca się przez długi czas. Dziecko jest prowadzone za rękę w okresie młodzieńczym i w dorosłym życiu, co uniemożliwia rozwinięcie dojrzałych więzi w narzeczeństwie i małżeństwie. Francuski filozof, Jean Guitton w wieku 92 lat napisał list do swej nieżyjącej już mamy. W liście tym porównuje sytuację matki i jej relację z dzieckiem do sytuacji Mojżesza, który prowadził lud do Ziemi Obiecanej, ale nie było mu dane przekroczyć jej granicy.
Warto pamiętać, że każdy rodzic powinien zatrzymać się przed liniami granicznymi okresów rozwojowych swego dziecka i zastanowić się w jaki sposób może mu towarzyszyć na kolejnych etapach, by nie zniewalać go i nie wpływać w destrukcyjny sposób na jego samodzielność, budowanie relacji, a później na więzi w rodzinie, jaką będzie zakładało. Warto wsłuchać się w piękne słowa Jeana Guitton’a:
„Matko, zawsze mi mówiłaś, że matka podobna jest do Mojżesza. Umiera, nie zobaczywszy Ziemi, która była jej obiecana. I powiadałaś jeszcze, że to właśnie syn powinien kontynuować, dokończyć tak szybko przerwane dzieło matki. Syn musi próbować dokonać tego, czego nie zdołała zrobić matka. Ponieważ on może postawić stopę na Ziemi Obiecanej. Nie zobaczyłem twej starości. Umarłaś, kiedy miałaś pięćdziesiąt sześć lat. Ja skończyłem właśnie dziewięćdziesiąt dwa. Stałaś się niejako moim dzieckiem…
Kiedy odchodzi kochana istota, ojciec czy matka, zawsze mamy wrażenie, że nie powiedzieliśmy tego, co najważniejsze. Wielka miłość nie wyrazi się jednak nigdy ani w jednym liście, ani w tysiącu listów, ani w jednym słowie, ani w tysiącu słów! (…) Matko moja, jesteśmy zjednoczeni na wieki”.
Kryzys małżeństwa i rodziny związany jest, według papieża Franciszka, z „kulturą tymczasowości”: „Dzisiaj panuje kultura tymczasowości, która jest złudzeniem. Wiara, że nic nie może być ostateczne, to oszustwo i kłamstwo. Często niektórzy twierdzą, że małżeństwo dziś «wyszło z mody» […] W kulturze tymczasowości, względności wielu głosi, że trzeba «cieszyć się» chwilą, że nie warto angażować się na całe życie, podejmować decyzji ostatecznych […] Ja natomiast proszę was, abyście byli rewolucyjni, byście szli pod prąd; tak, proszę, abyście w tym względzie buntowali się przeciwko owej kulturze tymczasowości, która w istocie myśli, że nie jesteście zdolni do odpowiedzialności, że nie jesteście w stanie prawdziwie kochać” (CV 264).
Obserwujemy, że młodym z coraz większą trudnością przychodzi rozeznawanie powołania i podejmowanie decyzji dotyczących przyszłego życia. W związku z tym zarysowują się przed nami ważne zadania wychowawcze – kształtowanie umiejętności rozeznawania i odpowiedzialnego podejmowania decyzji.
– ks. Marek Studenski, „Młodość jest łaską. Rozważania wychowawcze na kanwie Adhortacji Christus vivit papieża Franciszka” (fragm.).
